วันที่ 15 กันยายน : วันศิลป์ พีระศรี
วันที่ 15 กันยายน ของทุกปี "วันศิลป์ พีระศรี" เป็นวันสำคัญในวงการศิลปะไทย เพื่อรำลึกถึง **ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี (Professor Corrado Feroci) บิดาแห่งศิลปะสมัยใหม่ของไทย และผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยศิลปากร
ประวัติโดยย่อของ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี
ชื่อเกิด คอร์ราโด เฟโรจี (Corrado Feroci)
เชื้อชาติ อิตาเลียน
เกิด 15 กันยายน พ.ศ. 2435 ที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี
ถึงแก่กรรม 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 ที่จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
จุดเริ่มต้นในประเทศไทย
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ทางราชการไทยมีนโยบายจ้างชาวต่างชาติที่มีความเชี่ยวชาญมาเป็นผู้เชี่ยวชาญและครูสอนวิชาต่างๆ ศาสตราจารย์ เฟโรจี ได้รับเชิญจากรัฐบาลสยามให้มาดำรงตำแหน่ง ประติมากรของรัฐบาล ในกรมศิลปากร เมื่อปี พ.ศ. 2466 โดยมีสัญญาจ้างครั้งแรก 3 ปี
บทบาทและผลงาน
เป็นครูสอนศิลปะ เขาเริ่มสอนวิชาประติมากรรมให้กับนักเรียนในกรมศิลปากร และพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนศิลปะอย่างเป็นระบบ
เป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียนประณีตศิลปกรรม (พ.ศ. 2476) ซึ่งเป็นโรงเรียนศิลปะแห่งแรกของไทยที่สอนอย่างเป็นล่ำเป็นสัน ต่อมาโรงเรียนนี้ได้ขยายและยกฐานะขึ้นเป็น "มหาวิทยาลัยศิลปากร" ในปี พ.ศ. 2486 โดยเขาเป็นคณบดีคนแรกของคณะจิตรกรรมและประติมากรรม
สร้างผลงานประติมากรรมชั้นเยี่ยม ผลงานที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของเขาคือ "พระพุทธรูปปางลีลา" ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม รวมถึงพระบรมราชานุสาวรีย์และอนุสาวรีย์สำคัญๆ มากมาย across the country เช่น
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ลานพระบรมรูปทรงม้า)**
อนุสาวรีย์ทหารอาสา (สนามหลวง)
พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (ดอนเจดีย์)
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
วางรากฐานศิลปะสมัยใหม่ เขานำเอาหลักการและเทคนิคของการสร้างสรรค์ศิลปะแบบตะวันตก (ศิลปะคลาสสิกและนีโอคลาสสิก) มาเผยแพร่ในประเทศไทย สอนให้เห็นความสำคัญของ Anatomy (กายวิภาคศาสตร์), Perspective (ทัศนียภาพ) และการวาดรูปจากแบบ (Life Drawing)
ในสมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง
ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยเข้าร่วมกับญี่ปุ่น ทำให้อิตาลีซึ่งเป็นฝ่ายตรงข้ามกลายเป็นศัตรู คอร์ราโด เฟโรจี ต้องลาออกจากราชการและหลบหนีเข้าไปอยู่ในค่ายอพยพ แต่ด้วยความรักและผูกพันกับประเทศไทยอย่างลึกซึ้ง เขาจึงได้เปลี่ยนสัญชาติเป็น "คนไทย" และใช้ชื่อไทยว่า "ศิลป์ พีระศรี" อย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2487
คำว่า "ศิลป์" มาจากอาชีพของเขา ส่วน "พีระศรี" นั้นคำว่า "วีระศรี" (ผู้มีวีรกรรมอันกล้าหาญ) โดยเพิ่ม "พ" จาก "Feroci" เข้าไป
ความเป็นมาของ "วันศิลป์ พีระศรี"
วัตถุประสงค์
วันศิลป์ พีระศรี ถูกกำหนดขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์หลักดังนี้
1. เพื่อรำลึกถึงคุณูปการ ของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ต่อวงการศิลปะและการศึกษาศิลปะของไทย
2. เพื่อส่งเสริมและเชิดชูเกียรติ แก่ศิษย์และนักศิลปะผู้สร้างสรรค์งานอันมีคุณค่า
3. เพื่อเป็นวันแห่งการแสดงผลงานศิลปะ ของนักศึกษาและคณาจารย์
4. เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม ให้กว้างขวางขึ้นในสังคม
ใครเป็นผู้กำหนด
วันศิลป์ พีระศรี ไม่ใช่วันหยุดราชการ แต่เป็น วันสำคัญภายในของมหาวิทยาลัยศิลปากรและวงการศิลปะ โดยมหาวิทยาลัยศิลปากรได้กำหนดให้วันที่ 15 กันยายน ซึ่งเป็นวันเกิดของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เป็น "วันศิลป์ พีระศรี" อย่างเป็นทางการ
กิจกรรมในวันศิลป์ พีระศรี
พิธีวางพวงมาลาหน้าอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร (ทั้งวังท่าพระและเขตพระราชวังสนามจันทร์)
การจัดนิทรรศการแสดงผลงานศิลปะ ของนักศึกษา คณาจารย์ และศิลปินที่มีชื่อเสียง
การจัดงานออกร้านขายสินค้าศิลปะ และกิจกรรม Workshop ทางศิลปะ
การมอบรางวัลเกียรติยศ แก่ศิษย์เก่าและบุคคลที่มีผลงานดีเด่นในวงการศิลปะ
การจัดประชุมวิชาการ หรือการบรรยายพิเศษเกี่ยวกับศิลปะ
โดยสรุป วันศิลป์ พีระศรี คือวันที่คนในวงการศิลปะโดยเฉพาะลูกศิษย์ของท่านได้แสดงความกตัญญูและรำลึกถึงผู้ที่เสียสละชีวิตและความรักให้กับการวางรากฐานการศึกษาศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย จนทำให้ชื่อ "ศิลป์ พีระศรี" กลายเป็นสัญลักษณ์ของความหลงใหลในศิลปะ ความมุ่งมั่น และความคิดสร้างสรรค์สืบมาจนถึงปัจจุบัน
ประวัติโดยย่อของ ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี
ชื่อเกิด คอร์ราโด เฟโรจี (Corrado Feroci)
เชื้อชาติ อิตาเลียน
เกิด 15 กันยายน พ.ศ. 2435 ที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี
ถึงแก่กรรม 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 ที่จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
จุดเริ่มต้นในประเทศไทย
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ทางราชการไทยมีนโยบายจ้างชาวต่างชาติที่มีความเชี่ยวชาญมาเป็นผู้เชี่ยวชาญและครูสอนวิชาต่างๆ ศาสตราจารย์ เฟโรจี ได้รับเชิญจากรัฐบาลสยามให้มาดำรงตำแหน่ง ประติมากรของรัฐบาล ในกรมศิลปากร เมื่อปี พ.ศ. 2466 โดยมีสัญญาจ้างครั้งแรก 3 ปี
บทบาทและผลงาน
เป็นครูสอนศิลปะ เขาเริ่มสอนวิชาประติมากรรมให้กับนักเรียนในกรมศิลปากร และพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนศิลปะอย่างเป็นระบบ
เป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียนประณีตศิลปกรรม (พ.ศ. 2476) ซึ่งเป็นโรงเรียนศิลปะแห่งแรกของไทยที่สอนอย่างเป็นล่ำเป็นสัน ต่อมาโรงเรียนนี้ได้ขยายและยกฐานะขึ้นเป็น "มหาวิทยาลัยศิลปากร" ในปี พ.ศ. 2486 โดยเขาเป็นคณบดีคนแรกของคณะจิตรกรรมและประติมากรรม
สร้างผลงานประติมากรรมชั้นเยี่ยม ผลงานที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของเขาคือ "พระพุทธรูปปางลีลา" ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม รวมถึงพระบรมราชานุสาวรีย์และอนุสาวรีย์สำคัญๆ มากมาย across the country เช่น
พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ลานพระบรมรูปทรงม้า)**
อนุสาวรีย์ทหารอาสา (สนามหลวง)
พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (ดอนเจดีย์)
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
วางรากฐานศิลปะสมัยใหม่ เขานำเอาหลักการและเทคนิคของการสร้างสรรค์ศิลปะแบบตะวันตก (ศิลปะคลาสสิกและนีโอคลาสสิก) มาเผยแพร่ในประเทศไทย สอนให้เห็นความสำคัญของ Anatomy (กายวิภาคศาสตร์), Perspective (ทัศนียภาพ) และการวาดรูปจากแบบ (Life Drawing)
ในสมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง
ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยเข้าร่วมกับญี่ปุ่น ทำให้อิตาลีซึ่งเป็นฝ่ายตรงข้ามกลายเป็นศัตรู คอร์ราโด เฟโรจี ต้องลาออกจากราชการและหลบหนีเข้าไปอยู่ในค่ายอพยพ แต่ด้วยความรักและผูกพันกับประเทศไทยอย่างลึกซึ้ง เขาจึงได้เปลี่ยนสัญชาติเป็น "คนไทย" และใช้ชื่อไทยว่า "ศิลป์ พีระศรี" อย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2487
คำว่า "ศิลป์" มาจากอาชีพของเขา ส่วน "พีระศรี" นั้นคำว่า "วีระศรี" (ผู้มีวีรกรรมอันกล้าหาญ) โดยเพิ่ม "พ" จาก "Feroci" เข้าไป
ความเป็นมาของ "วันศิลป์ พีระศรี"
วัตถุประสงค์
วันศิลป์ พีระศรี ถูกกำหนดขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์หลักดังนี้
1. เพื่อรำลึกถึงคุณูปการ ของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ต่อวงการศิลปะและการศึกษาศิลปะของไทย
2. เพื่อส่งเสริมและเชิดชูเกียรติ แก่ศิษย์และนักศิลปะผู้สร้างสรรค์งานอันมีคุณค่า
3. เพื่อเป็นวันแห่งการแสดงผลงานศิลปะ ของนักศึกษาและคณาจารย์
4. เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม ให้กว้างขวางขึ้นในสังคม
ใครเป็นผู้กำหนด
วันศิลป์ พีระศรี ไม่ใช่วันหยุดราชการ แต่เป็น วันสำคัญภายในของมหาวิทยาลัยศิลปากรและวงการศิลปะ โดยมหาวิทยาลัยศิลปากรได้กำหนดให้วันที่ 15 กันยายน ซึ่งเป็นวันเกิดของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เป็น "วันศิลป์ พีระศรี" อย่างเป็นทางการ
กิจกรรมในวันศิลป์ พีระศรี
พิธีวางพวงมาลาหน้าอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร (ทั้งวังท่าพระและเขตพระราชวังสนามจันทร์)
การจัดนิทรรศการแสดงผลงานศิลปะ ของนักศึกษา คณาจารย์ และศิลปินที่มีชื่อเสียง
การจัดงานออกร้านขายสินค้าศิลปะ และกิจกรรม Workshop ทางศิลปะ
การมอบรางวัลเกียรติยศ แก่ศิษย์เก่าและบุคคลที่มีผลงานดีเด่นในวงการศิลปะ
การจัดประชุมวิชาการ หรือการบรรยายพิเศษเกี่ยวกับศิลปะ
โดยสรุป วันศิลป์ พีระศรี คือวันที่คนในวงการศิลปะโดยเฉพาะลูกศิษย์ของท่านได้แสดงความกตัญญูและรำลึกถึงผู้ที่เสียสละชีวิตและความรักให้กับการวางรากฐานการศึกษาศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย จนทำให้ชื่อ "ศิลป์ พีระศรี" กลายเป็นสัญลักษณ์ของความหลงใหลในศิลปะ ความมุ่งมั่น และความคิดสร้างสรรค์สืบมาจนถึงปัจจุบัน
