วันที่ 15 ตุลาคม : วันล้างมือโลก
24 ผู้เข้าชม
15 ตุลาคม ของทุกปี วันล้างมือโลก (Global Handwashing Day)
วันล้างมือโลก ภาพรวม
วันล้างมือโลกเป็นโครงการรณรงค์ระดับโลกที่จัดขึ้นเพื่อส่งเสริมและสร้างความตระหนักเกี่ยวกับความสำคัญของการล้างมือด้วยสบู่ เป็นวิธีการที่ง่ายและมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันโรคและรักษาชีวิต
ที่มาและประวัติความเป็นมา
1. ปีที่ริเริ่ม วันล้างมือโลกถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกใน ปี พ.ศ. 2551 (ค.ศ. 2008)
2. ผู้ริเริ่ม
องค์กรระดับโลก โครงการนี้ถูกริเริ่มขึ้นโดย หุ้นส่วนล้างมือโลก (Global Handwashing Partnership - GHP) ซึ่งในขณะนั้นมีองค์กรสำคัญเป็นแกนนำ ได้แก่ องค์การยูนิเซฟ (UNICEF), ธนาคารโลก (The World Bank), USAI (องค์การเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของสหรัฐอเมริกา), UBS และ บริษัทพรอกเตอร์ แอนด์ แกมเบิล (P&G) เป็นต้น
3. วัตถุประสงค์แรกเริ่ม
ปี 2551 ถูกกำหนดให้เป็น "ปีสากลแห่งการสุขาภิบาล" (International Year of Sanitation) โดยสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ
วันล้างมือโลกจึงถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นกลไกสำคัญในการ ส่งเสริมและสนับสนุนวัฒนธรรมการล้างมือด้วยสบู่ ทั่วโลก โดยเฉพาะในโรงเรียนและชุมชน
เป้าหมายหลักคือการลดอัตราการเสียชีวิตของเด็กจากโรคท้องร่วงและโรคปอดบวม ซึ่งเป็นสองสาเหตุหลักที่คร่าชีวิตเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีจำนวนมากในแต่ละปี
เหตุผลสำคัญที่ต้องล้างมือด้วยสบู่
การล้างมือด้วยสบู่เป็นหนึ่งในมาตรการป้องกันโรคที่มี ประสิทธิภาพสูงที่สุดและประหยัดที่สุด เนื่องจาก:
ตัดวงจรการติดเชื้อ โรคติดเชื้อจำนวนมากแพร่กระจายผ่านการสัมผัส โดยเชื้อโรคติดมากับมือของเราจากสิ่งของหรือบุคคลที่ปนเปื้อน แล้วเข้าสู่ร่างกายเมื่อเราใช้มือสัมผัสตา จมูก หรือปาก การล้างมือด้วยสบู่จะทำลายเยื่อหุ้มเซลล์ของเชื้อโรคและชะล้างสิ่งสกปรกออกไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ป้องกันโรคสำคัญ
โรคทางเดินอาหาร ท้องร่วง อหิวาตกโรค ไทฟอยด์
โรคทางเดินหายใจ ไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ โรคปอดบวม วัณโรค
โรคติดต่ออื่นๆ ตาแดง โรคมือเท้าปาก
หัวข้อและแนวทางการรณรงค์
ในแต่ละปี วันล้างมือโลกจะมี หัวข้อหลัก (Theme) เพื่อใช้เป็นแนวทางในการรณรงค์ ซึ่งมักจะเชื่อมโยงกับสถานการณ์ปัจจุบัน ตัวอย่างหัวข้อในปีที่ผ่านมา ได้แก่:
ปี 2566 (2023) "Clean hands are within reach" (มือสะอาดอยู่ในระยะเอื้อม)
ปี 2565 (2022) "Unite for Universal Hand Hygiene" (รวมใจเป็นหนึ่ง สู่สุขอนามัยมือเพื่อทุกคน)
ปี 2564 (2021) "Our Future is at Hand Let's Move Forward Together" (อนาคตอยู่ที่มือเรา ก้าวไปด้วยกัน)
ปี 2563 (2020) "Hand Hygiene for All" (สุขอนามัยมือเพื่อทุกคน) ซึ่งตรงกับช่วงการระบาดของโควิด-19 ที่ทำให้โลกตระหนักถึงความสำคัญของการล้างมือมากยิ่งขึ้น
กิจกรรมในวันล้างมือโลก
กิจกรรมในวันนี้มีเป้าหมายหลักคือ การสร้างนิสัยและการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน กิจกรรมที่มักจัดขึ้น ได้แก่:
การสาธิตและการสอนการล้างมือที่ถูกต้อง 7 ขั้นตอน ในโรงเรียนและชุมชน
การแข่งขันวาดภาพ การประกวดเรียงความ เกี่ยวกับหัวข้อการล้างมือ
การจัดตั้งจุดล้างมือด้วยสบู่ ในสถานที่สาธารณะ
การรณรงค์ผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย ด้วยแฮชแท็กต่างๆ
การมีส่วนร่วมของบุคคลมีชื่อเสียง ดารา และนักกีฬา เพื่อเป็นแบบอย่าง
สถานการณ์ในประเทศไทย
ประเทศไทยให้ความสำคัญกับวันล้างมือโลกเป็นอย่างดี หน่วยงานหลักที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงสาธารณสุข, องค์การยูนิเซฟ ประเทศไทย, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และ กรุงเทพมหานคร จะร่วมกันจัดกิจกรรมรณรงค์ทั่วประเทศ โดยเน้นไปที่โรงเรียน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และชุมชนต่างๆ เพื่อย้ำเตือนให้ประชาชนเห็นว่าการล้างมือด้วยสบู่เป็น "วัคซีนที่ทำได้เอง" ที่มีประสิทธิภาพ
สรุป วันล้างมือโลกเป็นมากกว่าแค่การรณรงค์ชั่วคราว แต่เป็นความพยายามระดับโลกที่จะปลูกฝัง "วัฒนธรรมการล้างมือ" ให้กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นแนวทางที่ง่ายและคุ้มค่าที่สุดในการปกป้องสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนจากโรคติดต่อต่างๆ
วันล้างมือโลก ภาพรวม
วันล้างมือโลกเป็นโครงการรณรงค์ระดับโลกที่จัดขึ้นเพื่อส่งเสริมและสร้างความตระหนักเกี่ยวกับความสำคัญของการล้างมือด้วยสบู่ เป็นวิธีการที่ง่ายและมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันโรคและรักษาชีวิต
ที่มาและประวัติความเป็นมา
1. ปีที่ริเริ่ม วันล้างมือโลกถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกใน ปี พ.ศ. 2551 (ค.ศ. 2008)
2. ผู้ริเริ่ม
องค์กรระดับโลก โครงการนี้ถูกริเริ่มขึ้นโดย หุ้นส่วนล้างมือโลก (Global Handwashing Partnership - GHP) ซึ่งในขณะนั้นมีองค์กรสำคัญเป็นแกนนำ ได้แก่ องค์การยูนิเซฟ (UNICEF), ธนาคารโลก (The World Bank), USAI (องค์การเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของสหรัฐอเมริกา), UBS และ บริษัทพรอกเตอร์ แอนด์ แกมเบิล (P&G) เป็นต้น
3. วัตถุประสงค์แรกเริ่ม
ปี 2551 ถูกกำหนดให้เป็น "ปีสากลแห่งการสุขาภิบาล" (International Year of Sanitation) โดยสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ
วันล้างมือโลกจึงถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นกลไกสำคัญในการ ส่งเสริมและสนับสนุนวัฒนธรรมการล้างมือด้วยสบู่ ทั่วโลก โดยเฉพาะในโรงเรียนและชุมชน
เป้าหมายหลักคือการลดอัตราการเสียชีวิตของเด็กจากโรคท้องร่วงและโรคปอดบวม ซึ่งเป็นสองสาเหตุหลักที่คร่าชีวิตเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีจำนวนมากในแต่ละปี
เหตุผลสำคัญที่ต้องล้างมือด้วยสบู่
การล้างมือด้วยสบู่เป็นหนึ่งในมาตรการป้องกันโรคที่มี ประสิทธิภาพสูงที่สุดและประหยัดที่สุด เนื่องจาก:
ตัดวงจรการติดเชื้อ โรคติดเชื้อจำนวนมากแพร่กระจายผ่านการสัมผัส โดยเชื้อโรคติดมากับมือของเราจากสิ่งของหรือบุคคลที่ปนเปื้อน แล้วเข้าสู่ร่างกายเมื่อเราใช้มือสัมผัสตา จมูก หรือปาก การล้างมือด้วยสบู่จะทำลายเยื่อหุ้มเซลล์ของเชื้อโรคและชะล้างสิ่งสกปรกออกไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ป้องกันโรคสำคัญ
โรคทางเดินอาหาร ท้องร่วง อหิวาตกโรค ไทฟอยด์
โรคทางเดินหายใจ ไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ โรคปอดบวม วัณโรค
โรคติดต่ออื่นๆ ตาแดง โรคมือเท้าปาก
หัวข้อและแนวทางการรณรงค์
ในแต่ละปี วันล้างมือโลกจะมี หัวข้อหลัก (Theme) เพื่อใช้เป็นแนวทางในการรณรงค์ ซึ่งมักจะเชื่อมโยงกับสถานการณ์ปัจจุบัน ตัวอย่างหัวข้อในปีที่ผ่านมา ได้แก่:
ปี 2566 (2023) "Clean hands are within reach" (มือสะอาดอยู่ในระยะเอื้อม)
ปี 2565 (2022) "Unite for Universal Hand Hygiene" (รวมใจเป็นหนึ่ง สู่สุขอนามัยมือเพื่อทุกคน)
ปี 2564 (2021) "Our Future is at Hand Let's Move Forward Together" (อนาคตอยู่ที่มือเรา ก้าวไปด้วยกัน)
ปี 2563 (2020) "Hand Hygiene for All" (สุขอนามัยมือเพื่อทุกคน) ซึ่งตรงกับช่วงการระบาดของโควิด-19 ที่ทำให้โลกตระหนักถึงความสำคัญของการล้างมือมากยิ่งขึ้น
กิจกรรมในวันล้างมือโลก
กิจกรรมในวันนี้มีเป้าหมายหลักคือ การสร้างนิสัยและการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน กิจกรรมที่มักจัดขึ้น ได้แก่:
การสาธิตและการสอนการล้างมือที่ถูกต้อง 7 ขั้นตอน ในโรงเรียนและชุมชน
การแข่งขันวาดภาพ การประกวดเรียงความ เกี่ยวกับหัวข้อการล้างมือ
การจัดตั้งจุดล้างมือด้วยสบู่ ในสถานที่สาธารณะ
การรณรงค์ผ่านสื่อโซเชียลมีเดีย ด้วยแฮชแท็กต่างๆ
การมีส่วนร่วมของบุคคลมีชื่อเสียง ดารา และนักกีฬา เพื่อเป็นแบบอย่าง
สถานการณ์ในประเทศไทย
ประเทศไทยให้ความสำคัญกับวันล้างมือโลกเป็นอย่างดี หน่วยงานหลักที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงสาธารณสุข, องค์การยูนิเซฟ ประเทศไทย, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และ กรุงเทพมหานคร จะร่วมกันจัดกิจกรรมรณรงค์ทั่วประเทศ โดยเน้นไปที่โรงเรียน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และชุมชนต่างๆ เพื่อย้ำเตือนให้ประชาชนเห็นว่าการล้างมือด้วยสบู่เป็น "วัคซีนที่ทำได้เอง" ที่มีประสิทธิภาพ
สรุป วันล้างมือโลกเป็นมากกว่าแค่การรณรงค์ชั่วคราว แต่เป็นความพยายามระดับโลกที่จะปลูกฝัง "วัฒนธรรมการล้างมือ" ให้กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นแนวทางที่ง่ายและคุ้มค่าที่สุดในการปกป้องสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนจากโรคติดต่อต่างๆ
