ทำไมเตียง CPR ต้องนอนราบหรือแข็ง?


ทำไมเตียง CPR ต้องนอนราบหรือแข็ง?
ข้อกำหนดที่ให้ทำการนวดหัวใจ (Chest compressions) โดยให้ผู้ป่วยนอนบนพื้นผิวที่แข็งและระดับลำตัวของผู้ป่วยอยู่ประมาณระดับเข่าของผู้ช่วยชีวิตนั้น มีเหตุผลทางการแพทย์ที่สำคัญเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการกู้ชีวิต (CPR) ให้มากที่สุด ดังนี้:
1. เพื่อให้เกิดความลึกและประสิทธิภาพของการกดหน้าอก
หลักการ: การกดหน้าอกที่มีประสิทธิภาพต้องมีความลึกอย่างน้อย 2 นิ้ว (5 ซม.) แต่ไม่เกิน 2.4 นิ้ว (6 ซม.) สำหรับผู้ใหญ่ และต้องยอมให้หน้าอกคืนสู่ตำแหน่งเดิมเต็มที่ระหว่างการกดแต่ละครั้ง
เหตุผล: พื้นผิวที่อ่อนนุ่ม (เช่น เตียงนอน โซฟา) จะดูดซับแรงกดไว้ ทำให้แรงที่ส่งผ่านไปถึงหัวใจและปอดของผู้ป่วยลดลง ผลก็คือความลึกของการกดไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ซึ่งหมายถึงปริมาณเลือดที่ถูกบีบไปเลี้ยงสมองและอวัยวะสำคัญก็จะน้อยลงอย่างมาก ทำให้การกู้ชีวิตล้มเหลว
2. เพื่อให้ผู้ช่วยชีวิตใช้ท่าทางและแรงกดที่ถูกต้อง
หลักการ: ผู้ช่วยชีวิตต้องใช้ส่วนตัวบนและน้ำหนักตัวในการกด แทนที่การใช้แขนเพียงอย่างเดียว เพื่อรักษาประสิทธิภาพและป้องกันความล้า
เหตุผล: เมื่อผู้ป่วยอยู่บนเตียงที่สูงหรือพื้นผิวที่ไม่มั่นคง ผู้ช่วยชีวิตมักจะต้องยืนหรือนั่งบนเตียงด้วยท่าทางที่ไม่สมดุล ทำให้ไม่สามารถกดได้ลึกพอและเสี่ยงต่อการบาดเจ็บของผู้ช่วยชีวิตเอง การให้ผู้ป่วยอยู่ต่ำในระดับเข่าของผู้ช่วยชีวิต (ซึ่งมักหมายถึงการวางผู้ป่วยบนพื้น) ทำให้ผู้ช่วยชีวิตสามารถยืนคุกเข่าข้างกายผู้ป่วยได้อย่างมั่นคง ใช้สรีระที่ถูกต้อง โน้มตัวลงมาได้เต็มที่ และถ่ายน้ำหนักจากร่างกายส่วนบนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3. เพื่อเพิ่มแรงดันภายในช่องอก (Intrathoracic Pressure)
หลักการ: การกดหน้าอกที่ลึกและเต็มที่สร้างแรงดันภายในช่องอกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นกลไกหลักที่ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองและหัวใจในช่วงที่หัวใจหยุดเต้น
เหตุผล: พื้นผิวที่แข็งจะส่งแรงกดทั้งหมดไปยังหน้าอกผู้ป่วยโดยไม่มีพลังงานสูญเสียไปกับการยุบตัวของพื้นผิว จึงช่วยรักษาแรงดันภายในช่องอกให้เปลี่ยนแปลงได้มากพอที่จะสร้างการไหลเวียนเลือดเทียม (Artificial Circulation)
4. เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
เหตุผล: แม้ดูเหมือนรุนแรง แต่การกดหน้าอกที่ถูกต้องบนพื้นผิวแข็งมีความปลอดภัยมากกว่าในแง่ของการกู้ชีวิต การกดบนพื้นผิวอ่อนอาจทำให้ดูเหมือน "กดได้ลึก" เพราะตัวผู้ป่วยยุบลงไปกับพื้นผิว แต่ในความเป็นจริงแรงกดนั้นไม่ได้ไปกระทำต่อหัวใจโดยตรง ซึ่งนำไปสู่การช่วยชีวิตที่ล้มเหลวและอาจเกิดการบาดเจ็บอื่นๆ ตามมา (เช่น กระดูกซี่โครงหักก็ยังเกิดขึ้นได้ แต่ก็ยังดีกว่าการไม่ได้รับเลือดไปเลี้ยงสมอง)
สรุป
การวางผู้ป่วยบนพื้นผิวแข็งและให้ลำตัวอยู่ที่ระดับเข่าของผู้ช่วยชีวิต เป็นการตั้งค่าสภาวะที่เหมาะสมทางกายภาพเพื่อให้:
แรงกดมีประสิทธิภาพสูงสุด: ส่งแรงไปยังหัวใจโดยตรงโดยไม่สูญเสียไปกับพื้นผิว
ผู้ช่วยชีวิตมีท่าทางที่ถูกต้องและไม่เหนื่อยเร็ว: สามารถใช้ร่างกายส่วนบนและน้ำหนักตัวได้เต็มที่
สร้างการไหลเวียนเลือดเทียมได้ดี: ซึ่งเป็นปัจจัยชี้เป็นชี้ตระหว่างชีวิตและความตาย หรือระหว่างการฟื้นตัวโดยสมองไม่ขาดออกซิเจนเป็นเวลานาน
ข้อกำหนดนี้จึงเป็นหนึ่งในปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญที่สุดในการปฏิบัติการ CPR ให้ได้ผลตามมาตรฐานสากล


