คำถาม : แพทยสภา มีบทลงโทษอะไรบ้าง
แพทยสภา มีบทลงโทษอะไรบ้าง
การลงโทษของแพทยสภา (Medical Council of Thailand) ตามพระราชบัญญัติวิชาชีพเวชกรรม พ.ศ. 2525 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มีหลายระดับ โดยแบ่งตามความรุนแรงของความผิด ดังนี้
1. ภาคทัณฑ์
- การตักเตือนเป็นลายลักษณ์อักษร
- มักใช้ในกรณีความผิดเล็กน้อยหรือครั้งแรก
2. ปรับเงิน
- ปรับเป็นเงินตามที่คณะกรรมการแพทยสภาพิจารณา
- กรณีมีความผิดแต่ไม่รุนแรง
3. พักใช้ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ
- ห้ามปฏิบัติวิชาชีพชั่วคราว (มีกำหนดเวลา เช่น 6 เดือน, 1 ปี)
- ใช้ในกรณีความผิดรุนแรง เช่น ประพฤติผิดจรรยาบรรณ, ละเมิดกฎหมาย
4. เพิกถอนใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ
- ถอนสิทธิการเป็นแพทย์อย่างถาวร
- มักใช้ในกรณีร้ายแรง เช่น กระทำผิดกฎหมายอาญารุนแรง, ทำผิดจรรยาบรรณอย่างร้ายแรง
5. การลงโทษอื่นๆ
- อาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม เช่น ต้องเข้ารับการอบรมหรือฝึกปฏิบัติใหม่
ความผิดที่อาจถูกลงโทษ
- จรรยาบรรณแพทย์ เช่น ประพฤติผิดจริยธรรม, ขาดความรอบคอบจนเกิดอันตรายต่อผู้ป่วย
- ผิดกฎหมาย เช่น ค้ายาเสพติด, ฉ้อโกง
- ละเมิดกฎกระทรวง เช่น เปิดคลินิกไม่ถูกต้อง, ละเมิดสิทธิผู้ป่วย
กระบวนการพิจารณาลงโทษ
1. มีการร้องเรียนหรือแจ้งความ
2. คณะกรรมการไต่สวนข้อเท็จจริง
3. แพทย์ที่ถูกกล่าวหามีสิทธิแก้ตัว
4. ออกคำวินิจฉัยและลงโทษ
หากไม่เห็นด้วยกับคำตัดสิน สามารถอุทธรณ์ต่อศาลปกครองได้ การที่แพทย์ถูกแพทยสภาลงโทษเพียง ตักเตือน" (ภาคทัณฑ์) ถือเป็นโทษขั้นต่ำสุด มักเกิดจากการกระทำผิดที่ไม่รุนแรง หรือเป็นครั้งแรก โดยไม่ส่งผลกระทบร้ายแรงต่อผู้ป่วยหรือสาธารณสุข
ตัวอย่างคดี/การกระทำที่มักถูกตักเตือน (ภาคทัณฑ์)
1. ด้านจรรยาบรรณทั่วไป
- พูดจาไม่เหมาะสมกับผู้ป่วย เช่น ใช้คำหยาบคาย, ทัศนคติไม่เป็นมืออาชีพ
- ล่าช้าในการรักษาโดยไม่มีเหตุผล (แต่ไม่ก่อให้เกิดอันตราย)
- แต่งกายไม่เหมาะสม ในขณะปฏิบัติหน้าที่
2. ด้านเอกสารและการบันทึกข้อมูล
- บันทึกข้อมูลการรักษาไม่ครบถ้วน แต่ไม่ส่งผลต่อการรักษา
- ออกใบรับรองแพทย์เล็กน้อยโดยไม่ตรวจสอบอย่างเคร่งครัด (แต่ไม่ใช่การฉ้อโกง) เช่น
- ใบรับรองการลา 1-2 วัน โดยผู้ป่วยมีอาการไม่รุนแรง
- ใบรับรองสุขภาพทั่วไปโดยไม่ได้ตรวจละเอียด
3. ด้านความสัมพันธ์กับผู้ป่วย
- ไม่รักษาความลับผู้ป่วยในกรณีไม่ร้ายแรง เช่น
- พูดคุยเรื่องผู้ป่วยกับบุคคลภายนอกโดยไม่ระมัดระวัง (แต่ไม่ใช่การเปิดเผยข้อมูลสำคัญ)
- ปฏิเสธรักษาผู้ป่วยโดยไม่มีเหตุผลที่สมควร (แต่ผู้ป่วยไม่ได้รับอันตราย)
4. ด้านการปฏิบัติงาน
- ไม่ต่ออายุใบอนุญาตประกอบวิชาชีพภายในกำหนดเวลา (แต่ยังไม่ทำงานในช่วงที่ใบอนุญาตหมดอายุ)
- ทำงานในสถานพยาบาลที่ไม่แจ้งเปลี่ยนแปลงข้อมูลต่อแพทยสภา**
ตัวอย่างกรณีจริงที่ถูกตักเตือน
1. แพทย์พูดจาเสียงสูงกับผู้ป่วย ที่มาขอคำปรึกษา ถูกภาคทัณฑ์
2. แพทย์ออกใบรับรองสุขภาพให้ญาติโดยไม่ได้ตรวจร่างกาย ถูกตักเตือน
3. แพทย์เอกชนไม่บันทึกประวัติการรักษาอย่างครบถ้วน ถูกภาคทัณฑ์
4. แพทย์รัฐบาลลาป่วยบ่อยโดยไม่มีใบรับรองแพทย์ ถูกตักเตือน
ผลกระทบเมื่อถูกตักเตือน
- ไม่มีการพักหรือเพิกถอนใบอนุญาต แต่จะถูกบันทึกในประวัติวิชาชีพ
- หากทำผิดซ้ำ อาจถูกขึ้นโทษรุนแรงกว่า (เช่น ปรับหรือพักใบอนุญาต)
วิธีตรวจสอบประกาศการตักเตือน
- เว็บไซต์แพทยสภา www.tmc.or.th https://www.tmc.or.th ส่วนประกาศคณะกรรมการ
- หนังสือราชการของแพทยสภา (บางกรณีไม่เปิดเผย public หากไม่ร้ายแรง)
สรุป
การถูก ตักเตือน (ภาคทัณฑ์) มักเกิดจาก
- ผิดจรรยาบรรณเล็กน้อย
- ไม่สร้างความเสียหายรุนแรง
- เป็นครั้งแรกและไม่เคยมีประวัติผิดวินัยมาก่อน
หากแพทย์ถูกตักเตือนบ่อยครั้ง อาจถูกพิจารณาโทษที่หนักขึ้นในอนาคต
หากแพทย์ถูก พักใช้ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ (ไม่ใช่เพิกถอนถาวร) มักเกิดจากความผิดที่ร้ายแรงแต่ยังไม่ถึงขั้นต้องห้ามประกอบวิชาชีพตลอดชีวิต โดยแพทยสภาจะกำหนดระยะเวลาพักใบอนุญาต (เช่น 6 เดือน, 1 ปี, 3 ปี) แล้วแต่กรณี
คดีหรือการกระทำผิดที่มักทำให้ถูก "พักใบอนุญาต
1. กระทำผิดจรรยาบรรณแพทย์ หรือ ประพฤติผิดจรรยาบรรณ (ไม่ร้ายแรงถึงขั้นอาญา)
- พูดจาไม่เหมาะสมกับผู้ป่วย
- เปิดเผยข้อมูลผู้ป่วยโดยไม่จำเป็น (แต่ไม่ก่อความเสียหายรุนแรง)
- ขาดความรอบคอบในการรักษา แต่ไม่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตหรือพิการ
- รับผลประโยชน์จากบริษัทยา/อุปกรณ์การแพทย์ (แต่ไม่ถึงขั้นทุจริตใหญ่)
2. ผิดกฎหมายแต่ไม่รุนแรงถึงขั้นอาญา
- ออกใบรับรองแพทย์ไม่ตรงความจริง (แต่ไม่ใช่การฉ้อโกง)
- รับรองการลาป่วยโดยไม่ตรวจสอบอย่างเคร่งครัด
- รับรองสุขภาพเพื่อการทำงานโดยไม่ตรวจละเอียด
- ประกอบวิชาชีพขณะใบอนุญาตหมดอายุ (โดยไม่เจตนาฉ้อโกง)
3. ประมาทเลินเล่อในการรักษา (แต่ไม่เสียชีวิต)
- รักษาผิดวิธีแต่ไม่เกิดอันตรายร้ายแรง
- ให้ยาเกินขนาดแต่ผู้ป่วยไม่เสียชีวิต
- ผ่าตัดพลาดแต่แก้ไขได้ทัน
- ไม่บันทึกข้อมูลการรักษาอย่างถูกต้อง
4. เกี่ยวข้องกับคลินิก/สถานพยาบาลผิดกฎหมาย
- ทำงานในคลินิกที่ไม่มีใบอนุญาต (แต่ไม่รู้เห็นกับการกระทำผิดอื่น)
- คลินิกเสริมความงามใช้สารอันตราย (แพทย์อาจถูกพักใบหากรู้แต่ไม่รายงาน)
5. กระทำผิดซ้ำ (เคยถูกภาคทัณฑ์หรือปรับมาก่อน)
- เช่น เคยถูกตักเตือนเรื่องจรรยาบรรณ แต่ยังทำผิดอีก
ตัวอย่างกรณีจริงที่ถูกพักใบอนุญาต
1. แพทย์คลินิกเสริมความงาม ใช้สารห้าม (เช่น ซิลิโคนเกรดอุตสาหกรรม) พักใบ 1 ปี
2. แพทย์โรงพยาบาลรัฐ รับเงิน incentives จากบริษัทยา พักใบ 6 เดือน
3. แพทย์ออกใบรับรองสุขภาพเท็จ (เพื่อให้ผู้ป่วยเบิกประกัน) พักใบ 2 ปี
4. แพทย์ประมาทให้ยาผิดขนาด (ผู้ป่วยอาการหนักแต่ไม่เสียชีวิต) พักใบ 1 ปี
ผลกระทบเมื่อถูกพักใบอนุญาต
- ห้ามทำงานเป็นแพทย์ชั่วคราว ในช่วงเวลาที่กำหนด
- ต้อง ขอคืนใบอนุญาต เมื่อครบกำหนด (บางกรณีอาจต้องผ่านการอบรมเพิ่ม)
- หาก ฝ่าฝืนทำงานขณะถูกพักใบ อาจถูกเพิกถอนใบอนุญาตถาวร
สรุป
การถูก พักใบอนุญาต มักเกิดจาก
- ผิดจรรยาบรรณแต่ไม่ร้ายแรง
- ประมาทแต่ไม่เสียชีวิต
- เกี่ยวข้องกับคลินิกผิดกฎหมาย
- ผิดซ้ำหลังจากเคยถูกตักเตือน
หากต้องการตรวจสอบ รายชื่อแพทย์ที่ถูกพักใบอนุญาต สามารถดูได้ที่เว็บไซต์ "แพทยสภา" (www.tmc.or.th) (https://www.tmc.or.th)
หากแพทย์ถูก เพิกถอนใบอนุญาตประกอบวิชาชีพเวชกรรม (ถูกถอนใบอนุญาต) โดยแพทยสภา มักเกี่ยวข้องกับการกระทำผิดที่ร้ายแรง ซึ่งอาจเป็น คดีอาญา คดีแพ่ง หรือ คดีทางวินัย โดยคดีที่พบบ่อยมีดังนี้:
1. คดีอาญา (ความผิดทางกฎหมายทั่วไป)
การกระทำต่อไปนี้อาจทำให้แพทย์ถูก ฟ้องคดีอาญา ในศาล และถูกแพทยสภา เพิกถอนใบอนุญาต ด้วย
(1) คดีเกี่ยวกับชีวิตและร่างกาย
- ทำร้ายร่างกาย/ฆ่าผู้อื่นโดยเจตนาหรือประมาท
- เช่น ทำแท้งผิดกฎหมายจนผู้ป่วยเสียชีวิต (มาตรา 288, 290 ป.อาญา)
- ใช้ยา/วิธีรักษาที่อันตรายโดยไม่มีเหตุผล
- ละเว้นการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน (มาตรา 374 ป.อาญา)
(2) คดีฉ้อโกง/ทุจริต
- ออกใบรับรองแพทย์เท็จ (มาตรา 269 ป.อาญา)
- เช่น รับรองความพิการเท็จเพื่อเบิกประกัน
- รับรองการป่วยเพื่อหลีกเลี่ยงการเกณฑ์ทหาร
- โกงค่าแพทย์/ค่ารักษาพยาบาล (มาตรา 341-348 ป.อาญา)
(3) คดียาเสพติด
- สั่งยาเสพติดโดยมิชอบ (เช่น มอร์ฟีน, เฟนทานิล)
- ร่วมค้ายาเสพติด (มาตรา 15 พ.ร.บ.ยาเสพติด)
(4) คดีล่วงละเมิดทางเพศ
- คุกคามหรือลวนลามผู้ป่วย (มาตรา 276-277 ป.อาญา)
2. คดีแพ่ง (เรียกค่าเสียหาย)
- ประมาทเลินเล่อจนผู้ป่วยเสียหาย (มาตรา 420-437 ป.แพ่ง)
- เช่น ผ่าตัดผิดข้าง, ลืมเครื่องมือในร่างกายผู้ป่วย
- ผู้ป่วยหรือญาติสามารถ ฟ้องเรียกค่าเสียหาย ได้
3. คดีทางวินัย (โดยแพทยสภา)
แม้ไม่มีความผิดอาญา แต่หากแพทย์ ผิดจรรยาบรรณอย่างร้ายแรง แพทยสภาอาจ เพิกถอนใบอนุญาต ได้ เช่น
- รับสินบนจากบริษัทยา/อุปกรณ์การแพทย์
- ปล่อยให้ผู้ช่วยแพทย์ปฏิบัติงานแทนโดยไม่มีสิทธิ
- ประกอบวิชาชีพขณะถูกพักใบอนุญาต**
4. กรณีศึกษาจริงที่ถูกเพิกถอนใบอนุญาต
| คดี | ผลทางกฎหมาย | โทษจากแพทยสภา |
| ทำแท้งผิดกฎหมายจนผู้ป่วยเสียชีวิต | จำคุก + ปรับ | เพิกถอนใบอนุญาต |
| สั่งยาเสพติดเกินจำเป็น | จำคุก + ปรับ | เพิกถอนใบอนุญาต |
| ลวนลามผู้ป่วย | จำคุก + ปรับ | เพิกถอนใบอนุญาต |
| ออกใบรับรองเท็จเพื่อหลอกลวงบริษัทประกัน | จำคุก + ปรับ | เพิกถอนใบอนุญาต |
5. สรุป
- คดีอาญา (เช่น ทำแท้งผิดกฎหมาย, ฉ้อโกง, ยาเสพติด) อาจถูกดำเนินคดีและ เพิกถอนใบอนุญาต
- คดีแพ่ง (ประมาทเลินเล่อ) ถูกฟ้องเรียกค่าเสียหาย + อาจถูกลงโทษโดยแพทยสภา
- คดีวินัย (ผิดจรรยาบรรณ) ถูกแพทยสภาลงโทษโดยตรง
หากต้องการข้อมูลเฉพาะคดี แนะนำให้ตรวจสอบ:
- คำพิพากษาศาล (www.deka.gov.th) (https://www.deka.gov.th)
- ประกาศแพทยสภา (www.tmc.or.th) (https://www.tmc.or.th)