Flapping Tremor (Asterixis) คือ
Flapping tremor หรือมีชื่อทางการแพทย์ว่า Asterixis: เป็นอาการผิดปกติของการเคลื่อนไหวชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเฉพาะมาก
ลักษณะของ Flapping Tremor:
มันไม่ใช่การสั่นแบบธรรมดา (tremor) แต่เป็น "การสูญเสียท่าทางของข้อต่อชั่วคราว" ลองนึกภาพดังนี้:
-ลักษณะคล้ายโบกมือ (Flap): มักเกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยยืดแขนและข้อมือออกไปด้านหน้า (เหมือนกำลังบอกให้ใคร "หยุด") จะเห็นว่าข้อมือและข้อนิ้วสั่นเป็นช่วงๆ คล้ายกับการโบกมือขึ้นลง
-ไม่สม่ำเสมอ: การเคลื่อนไหวนี้เกิดขึ้นเป็นระยะๆ ไม่ต่อเนื่อง และไม่มีความสม่ำเสมอของจังหวะ
-เกิดจากกล้ามเนื้อหยุดทำงานชั่วคราว: อาการนี้เกิดจากการที่กล้ามเนื้อหดตัว (tonic contraction) เพื่อท่าทางไม่ได้ชั่วคราวๆ ทำให้มือ "ตก" ลงไปกะทันหัน และแล้วก็กลับมาอยู่ในท่าเดิมได้อย่างรวดเร็ว สลับกันไปมา
สาเหตุหลักของ Flapping Tremor (Asterixis):
Asterixis เป็นอาการที่บ่งชี้ถึงโรคที่เป็นสาเหตุได้ค่อนข้างชัดเจน โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือ
1.โรคตับวาย (Liver Failure) - สาเหตุที่พบบ่อยที่สุด
-มักพบในภาวะ ** hepatic encephalopathy** (โรคสมองจากตับ) ซึ่งเกิดจากการที่ตับทำงานล้มเหลว ไม่สามารถกรองของเสีย (เช่น แอมโมเนีย) ออกจากเลือดได้ ส่งผลให้ของเสียเหล่านี้ไปรบกวนการทำงานของสมอง
-ดังนั้น Flapping Tremor มักถูกเรียกว่า "Liver flap"
2.สาเหตุอื่นๆ ที่สำคัญ
-โรคไตวาย (Renal Failure): เกิดจากของเสียคั่งในร่างกาย (Uremia)
-ภาวะหัวใจวายรุนแรง (Severe Heart Failure)
-ความไม่สมดุลของเกลือแร่: เช่น ภาวะแมกนีเซียมในเลือดต่ำ หรือโพแทสเซียมในเลือดต่ำ
-ภาวะหายใจล้มเหลว (Respiratory Failure): ที่ทำให้มีคาร์บอนไดออกไซด์คั่งในเลือด (CO2 retention)
-ผลจากยาบางชนิด: โดยเฉพาะยาที่กดระบบประสาทส่วนกลาง หรือยารักษาโรคลมชัก
การวินิจฉัย
แพทย์จะวินิจฉัยโดย:
-การตรวจร่างกาย: ขอให้ผู้ป่วยยืดแขนและข้อมือออก แล้วสังเกตอาการ
-หาสาเหตุ: เมื่อพบอาการนี้แล้ว แพทย์จะทำการตรวจเพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุต้นตอ เช่น
1.ตรวจเลือด: ดูการทำงานของตับ (Liver function test), การทำงานของไต, ระดับแอมโมเนีย, ระดับเกลือแร่
2.ตรวจคลื่นสมอง (EEG): ในผู้ป่วย hepatic encephalopathy มักจะพบคลื่นสมองที่ผิดปกติร่วมด้วย
สรุปโดยย่อ
Flapping Tremor (Asterixis) คือ อาการมือตกเป็นช่วงๆ คล้ายโบกมือ เมื่อพยายามท่าทางไม่ใช่การสั่นแบบธรรมดา แต่เกิดจากกล้ามเนื้อคลายตัวชั่วคราวเป็นสัญญาณเตือนของโรคระบบภายในที่รุนแรง โดยเฉพาะ โรคตับวาย แต่ก็สามารถเกิดจากโรคไต หรือความผิดปกติของสารน้ำและเกลือแร่ได้
สำคัญมาก: หากพบอาการนี้ในตัวเองหรือคนรอบตัว ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม
