หญิงตั้งครรภ์ 28 สัปดาห์ ประกอบอาชีพพนักงานขายเสื้อผ้า มีอาการขาบวมทั้งสองข้างมา 1 สัปดาห์ สาเหตุของอาการขาบวมเกิดจากการกดทับเส้นเลือดใด?

หญิง 25 ปี ตั้งครรภ์ 28 สัปดาห์ ประกอบอาชีพพนักงานขายเสื้อผ้า มีอาการขาบวมทั้งสองข้างมา 1 สัปดาห์ สาเหตุ ของอาการขาบวมเกิดจากการกดทับเส้นเลือดใด?
A. Uterine vein
B. Femoral vein
C. Periumbilical vein
D. Inferior vena cava
E. Great saphenous vein
คำตอบ: D. Inferior vena cava
เหตุผล:
ผู้ป่วยตั้งครรภ์ 28 สัปดาห์ มดลูกมีขนาดใหญ่ขึ้น และอาจมีการกดทับเส้นเลือดใหญ่ในช่องท้องและอุ้งเชิงกราน โดยเฉพาะเมื่อนั่งหรือนอนหงาย
Inferior vena cava อยู่ทางด้านขวาของกระดูกสันหลัง เมื่อมดลูกโตขึ้นจะกดทับเส้นเลือดนี้ ทำให้การไหลเวียนเลือดดำจากขาและอุ้งเชิงกรานกลับสู่หัวใจลดลง มีการคั่งของเลือดที่ขา ทำให้เกิด บวมที่ขาทั้งสองข้าง (dependent edema)
ภาวะนี้เรียกว่า supine hypotensive syndrome หรือ inferior vena cava compression syndrome ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในไตรมาสที่ 2-3 ของการตั้งครรภ์
ตัวเลือกอื่นไม่ใช่การกดทับเส้นเลือดหลักที่ทำให้ขาบวมทั้งสองข้าง:
A. Uterine vein เป็นเส้นเลือดดำจากมดลูก ไม่ได้ทำให้ขาบวมทั้งสองข้าง
B. Femoral vein ถูกกดทับอาจทำให้ขาบวมข้างเดียว ไม่ใช่ทั้งสองข้าง
C. Periumbilical vein ไม่เกี่ยวข้องกับการไหลเวียนเลือดจากขา
E. Great saphenous vein เป็น superficial vein การกดทับทำให้บวมเฉพาะที่ ไม่ใช่ทั้งขาสองข้าง
สรุป:
อาการขาบวมทั้งสองข้างในหญิงตั้งครรภ์ระยะท้าย มักเกิดจากการกดทับ Inferior vena cava โดยมดลูกที่ขยายตัว


